અવાજની દુનિયાના જાદુગર, રેડિયો જગતના ‘સરતાજ’ અમીન સયાનીનું નિધન

નવી દિલ્હી: રેડિયો પર અવાજની દુનિયાના જાદુગર ગણાતા અને ‘બિનાકા ગીત માલા’ જેવા કાર્યક્રમો દ્વારા તેમના ચાહકોના દિલ પર રાજ કરનારા અમીન સાયનીનું મંગળવારે રાત્રે મુંબઈમાં અવસાન થયું.

તેઓ 91 વર્ષના હતા અને લાંબા સમયથી વય સંબંધિત બીમારીઓથી પીડિત હતા. સયાનીને ગઈકાલે હાર્ટ એટેક આવ્યો હતો, ત્યારબાદ તેને મુંબઈની રિલાયન્સ ફાઉન્ડેશન હોસ્પિટલમાં દાખલ કરવામાં આવી હતી. તબીબોના અથાક પ્રયાસો છતાં તેને બચાવી શકાયો ન હતો અને મોડી સાંજે તેણે અંતિમ શ્વાસ લીધા હતા.

હેલો ભાઈઓ ઔર બહેનો,  મેૈં આપકા દોસ્ત અમીન સયાની બોલ રહા હૂ,. આ અવાજથી પોતાના કાર્યક્રમની શરૂઆત કરનાર અમીન સયાની દેશના પહેલા રેડિયો સ્ટાર હતા, જેમને મોટા ફિલ્મ સ્ટાર્સ પણ માન આપતા હતા. એક સમય હતો જ્યારે અમીન સાયનીએ તેમના ‘બિનાકા ગીત માલા’ કાર્યક્રમ દ્વારા પોતાનું નામ અને કામ લોકપ્રિય બનાવ્યું હતું.

અમીન સયાનીનો જન્મ 21 ડિસેમ્બર 1932ના રોજ મુંબઈમાં થયો હતો. અમીન સયાનીએ રેડિયો જગતમાં મોટું નામ બનાવ્યું હતું. તેમના અવાજનો જાદુ લોકોના હૃદયમાં છવાઈ જતો હતો. અમીન સયાનીની માતા ‘રહબર’ નામનું અખબાર  પ્રકાશિત કરતા હતા. ભાઈ હમીદ સયાની પણ રેડિયો એનાઉન્સર હતા. ભાઈએ જ અમીનનો પરિચય ઓલ ઈન્ડિયા રેડિયો, બોમ્બેમાં કરાવ્યો હતો. તેણે લગભગ 10 વર્ષ સુધી અહીં કામ કર્યું. 1952માં અમીન સયાની રેડિયો સિલોનમાં જોડાયા. ‘બિનાકા ગીતમાલા’નો પહેલો શો 1952માં શરૂ થયો હતો. મધુર ગીતો અને અમીન સયાનીની મોહક શૈલીએ લોકોના દિલ જીતી લીધા હતા. આ શોની સફળતાએ અમીનને રેડિયો હોસ્ટ તરીકે ઘરેલું ઓળખ અપાવી.

અમીન સયાનીએ રેડિયો સિલોન અને પછી વિદ્યા ભારતીમાં 42 વર્ષ કામ કર્યું. તેમના શો ‘બિનાકા ગીતમાલા’એ સફળતાના રેકોર્ડ તોડી નાખ્યા. તે ભારતીય ફિલ્મ સંગીતનો પ્રથમ મ્યુઝિકલ કાઉન્ટડાઉન શો હતો. જ્યારે લોકપ્રિય ફિલ્મી ગીતો પર આધારિત આ શો શરૂ થયાના થોડા જ સમયમાં લોકોમાં ખૂબ જ લોકપ્રિય થઈ ગયા. લોકો તેને સાંભળવા માટે દર અઠવાડિયે આતુર રહેતા હતા.

અમીન સયાની 54,000 રેડિયો કાર્યક્રમોના નિર્માણ/કંપોઝિંગ/વોઈસઓવરનો રેકોર્ડ ધરાવે છે. લગભગ 19,000 જિંગલ્સને અવાજ આપવા બદલ અમીનનું નામ લિમ્કા બુક ઓફ રેકોર્ડ્સમાં પણ નોંધાયેલું છે. તેણે ‘ભૂત બંગલા’, ‘તીન દેવિયાં’, ‘કતલ’ જેવી ફિલ્મોમાં ઉદ્ઘોષક તરીકે કામ કર્યું છે. સ્ટાર આધારિત ‘એસ કુમાર્સ કા ફિલ્મી મૂકદમા’ પણ રેડિયો પર ખૂબ જ લોકપ્રિય શો હતો. અમીન સાયની લગભગ 19,000 જિંગલ્સમાં પોતાનો અવાજ આપવા માટે પણ જાણીતા હતા. રેડિયોની દુનિયામાં તેમના યોગદાન માટે, અમીન સાયનીને લિમકા બુક્સ ઓફ રેકોર્ડ્સ તરફથી લિવિંગ લિજેન્ડ એવોર્ડ, ગોલ્ડ મેડલ પર્સન ઓફ ધ યર એવોર્ડ સહિત ઘણા એવોર્ડથી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા હતા. લાંબા સમય સુધી તેમણે રેડિયોની દુનિયામાં યોગદાન આપ્યું. અમીન સયાનીના મૃત્યુને રેડિયોની દુનિયામાં એક યુગનો અંત માનવામાં આવે છે.